فولرين

فولرين‌ها، اغلب به ساختارهاي کروي که از جنس کربن هستند اطلاق مي‌شود. ولي امروزه از عناصر ديگر نظير نيتروژن نيز در ساختار آنها استفاده شده است ،آزا فولرين (C₄₈N₁₂) و فولرين‌هاي معدني نمونه‌اي از آنها هستند.
کاربرد ها :
انواع فولرين ها :
مشتقات شيميايي فولرين‌ها

کاربرد ها :
کاربردهاي فولرينها عبارتنداز:

1. روان‌کننده‌هاي جامد
2. روغن موتورهاي بسيار کاراتر
3. ارسال هدفمند داروها
4. درمان ايدز و سرطان با فولرين‌هاي حساس به نور
5. لاستيکهاي سبکتر، مقاومتر و الاستيک‌تر
6. جلوگيري از رشد باکتريها
7. ديودهاي نور افشان آلي با طول عمر و عملکرد بالا ( نمايشگرهاي OLED)

1. فولرين‌هاي کربني
2. فولرين‌هاي درون وجهي
3. فولرين‌هاي چند‌لايه
4. فولرين‌هاي غيرکربني

فولرين‌هاي کربني

فولرين‌هاي کربني، آلوتروپي از کربن(نظير الماس و گرافيت )هستند اين ترکيبات از کربن ساخته شده اند و فرمهاي کروي، بيضوي به خود مي گيرند به شکل کروي باکي‌بال مي گويند. در اوريل 2003 اين نوع فولرين‌ها در زمينه دارويي مورد مطالعه قرار گرفتند (در خصوص آنتي بيوتيکهايي که براي مقابله با باکتريهاي مقاوم و حتي سلولهاي سرطاني مصرف مي شود). فولرين‌ها فعاليت شيميايي زيادي نداشته و در چندين حلال نظير تولوئن و کربن دي سولفيد حل مي شوند.

فولرين‌هاي درون وجهي

فولرين‌هاي درون وجهي اتم‌هاي مختلف را داخل خود محصور مي‌كنند، نانوساختارهاي حاصله براي رديابي عناصر و فرايندهاي بيولوژيکي بکار مي‌روند.

فولرين‌هاي چند‌لايه

فولرين‌هاي چند‌لايه شامل چندين فولرين هستند که در داخل يکديگر قرار دارند. به همين دليل به اين ساختار نانوپياز نيز گفته مي‌شود.

فولرين‌هاي غيرکربني

در فولرين‌هاي غيرکربني، عناصر ديگر ساختاري مشابه فولرين‌هارا بوجود مي‌آورند، ساختار شيميايي اين فولرين‌ها اغلب اکسيد فلزي مي‌باشد، اکسيد واناديوم يک نمونه از‌ آنهاست.

جايگزين شدن عناصر ديگر نظير نيتروژن و گوگرد بجاي کربن مشتقات شيميايي گوناگوني را به وجود مي‌آورد، آزافولرين يكي از اين تركيبات است. مشتقات شيميايي ديگر با اضافه شدن تركيبات شيميايي توسط يك گروه عاملي به فولرين به وجود مي‌آيند. بديهي است ايجاد چنين ساختاري نوعي اصلاح شيميايي به‌حساب مي‌آيد.

منبع :

http://www.nano.ir

(ستاد ویژه توسعه فناوری نانو)